- 1 ημέρα για τα Χριστούγεννα! -
Εφευρέτης της Φάτνης θεωρείται ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης ο οποίος τη δημιούργησε για πρώτη φορά το 1223. Ο μοναχός Θωμάς da Celano, συγγραφέας του βίου του Φτωχούλη του Θεού, αφηγείται πως όταν τα Χριστούγεννα του 1222 ο Φραγκίσκος πήγε στη Βηθλεέμ και συμμετείχε στις τελετές της Γεννήσεως του Ιησού, «εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που όταν επέστρεψε στην Ιταλία θέλησε να τις επαναλάβει». Επειδή όμως την εποχή εκείνη δεν επιτρεπόταν οποιαδήποτε ιερή αναπαράσταση εντός των Ναών ο Πάπας Ονώριος Γ΄ του χορήγησε την άδεια να τελέσει τη Λειτουργία των Χριστουγέννων σε μια σπηλιά. Σιγά σιγά όλο και περισσότεροι χωρικοί συγκεντρώθηκαν γύρω από τη σπηλιά που φωτίζονταν από τις δάδες των μοναχών ενώ στο κέντρο της είχε τοποθετηθεί ένα παχνί με άχυρα, ένα γαϊδουράκι και μια αγελάδα. Αυτή ήταν η πρώτη ζωντανή φάτνη, ενώ η πρώτη φάτνη με όλους τους πρωταγωνιστές δημιουργήθηκε το 1283 από το γλύπτη Αρνόλφο di Cambio ο οποίος κατασκεύασε 8 αγάλματα που αναπαριστούν τη γέννηση και του Μάγους.
Οι Τρεις Μάγοι αναφέρονται στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, το οποίο είναι και το μόνο από τα τέσσερα Ευαγγέλια που τους αναφέρει, ως ξένοι που επισκέφθηκαν τον Ιησού Χριστό μετά τη γέννησή του, προσφέροντάς του ως δώρα χρυσό, λιβάνι και σμύρνα. Γράφει ότι ήρθαν «από την ανατολή» για να προσκυνήσουν τον «Βασιλέα των Ιουδαίων». Δεν αναφέρει πουθενά τον αριθμό των Μάγων, αλλά τα περισσότερα χριστιανικά δόγματα υιοθέτησαν στην παράδοσή τους ότι ήταν τρεις, βασιζόμενα στην παρεχόμενη πληροφορία ότι προσέφεραν τρία δώρα.
Η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία αγιοποίησε τους Μάγους και τους δίνει παραδοσιακά τα εξής ονόματα:
Μελχιόρ, ένας Πέρσης σοφός
Κασπάρ, ένας Ινδός ή Άραβας σοφός
Βαλτάσαρ, ένας Βαβυλώνιος σοφός.
Πολλές διαφορετικές απόψεις για το νόημα και τον συμβολισμό των δώρων έχουν διατυπωθεί. Οι δύο επικρατέστερες είναι οι εξής:
Τα τρία δώρα ήταν οι συνήθεις προσφορές προς έναν βασιλέα. Το μύρο (σμύρνα) ήταν μία από τις συνηθέστερες αλοιφές, το λιβάνι είχε αρωματική χρήση και ο χρυσός είχε την αξία του πολύτιμου μετάλλου.
Τα δώρα είχαν πνευματικό νόημα: Ο χρυσός ως σύμβολο της επίγειας Βασιλείας, το λιβάνι (ως θυμίαμα) ως σύμβολο της Θεότητας και το μύρο (που το χρησιμοποιούσαν για να μυρώνουν τους νεκρούς) ως σύμβολο του θανάτου.
Όπως είναι φυσικό η Φάτνη, δεδομένου ότι από μόνη της αποτελεί ένα τεράστιο σύμβολο, περιέχει κάποια μικρότερα σύμβολα που πλαισιώνουν την Γέννηση του Χριστού.
Η συνήθης εικόνα που έχουμε της Φάτνης είναι σκοτεινή, μιας και η Γέννηση πραγματοποιήθηκε σε ένα σκοτεινό μέρος, ένα στάβλο. Το σκοτάδι συμβολίζει τον κόσμο που ήταν σκοτισμένος από την αμαρτία, αλλά και τον Άδη. Η Παναγία είναι η μορφή της Φάτνης που βρίσκεται πιο κοντά στο Βρέφος και συνήθως είναι λίγο μεγαλύτερη από τα υπόλοιπα μέλη της. Ο λόγος δεν είναι αποκλειστικά επειδή ήταν η μητέρα, αλλά γιατί εκτός από το Βρέφος είχε κεντρική θέση στη Γέννηση, αφού έφερε στον κόσμο τον Ιησού Χριστό. Συνήθως απεικονίζεται να κάθεται σε μια ανάλαφρη και ταυτόχρονα ευλαβική στάση, για να τονιστεί η απουσία του πόνου και η παρθενική γέννηση του Χριστού. Όσον αφορά τον Ιωσήφ τοποθετείται μακριά από το Βρέφος, για να φανεί το αμέτοχό του στην Σάρκωση του Χριστού. Οι Μάγοι στις επίσημες Φάτνες εικονίζονται με διαφορετική ηλικία για να υποδηλωθεί ότι ο Χριστός φωτίζει όλους τους ανθρώπους ανεξάρτητα από την ηλικία.
Οι γιορτές και οι αναμνήσεις είναι για να τις μοιράζεσαι! Φέτος, θυμόμαστε τις αγαπημένες μας Χριστουγεννιάτικες αναμνήσεις (κωμικές, συγκινητικές ή και τα δύο) και μεταδίδουμε το αληθινό νόημα των Χριστουγέννων, την αγάπη! Η στήλη "Jingle Mingle", με τη βοήθεια των δικών σας ιστοριών και αναμνήσεων, θα κάνει την αντίστροφη μέτρηση της μιας εβδομάδας μέχρι τα Χριστούγεννα. Άρθρο της θα ανεβαίνει καθημερινά 18-24 Δεκεμβρίου.
Αυτό ήταν για σήμερα! Μην ξεχάσεις να μοιραστείς μαζί μου τις δικές σου σκέψεις, είτε αφήνοντας ένα σχόλιο, είτε με προσωπικό μήνυμα, να κάνεις like και share, να βρεις το "Skepsis by Athanasia" στο Facebook και στο Instagram, να εγγραφείς στο newsletter, ή μην κάνεις και τίποτα βρε παιδί μου. Μου φτάνει που ήσουν εδώ! Γενικά είσαι ελεύθερος/η/ο να κάνεις ό,τι θέλεις!
Εγώ εδώ σε αποχαιρετώ! Τα λέμε σε ένα επόμενο άρθρο*. Μέχρι τότε να κάνεις τον κόσμο μας καλύτερο και να εκφράζεσαι ελεύθερα! Σε ευχαριστώ που ήσουν για μια ακόμα φορά στο "Skepsis by Athanasia"!
*Νέο άρθρο ανεβαίνει κάθε Τετάρτη & Κυριακή στις 15:00 (GMT+3)!