Στην Ισπανία ισχύει τα τελευταία χρόνια ένας νόμος του οποίου η ισχύς δημιουργεί μια δυστοπία που δεν θυμίζει σε καμία των περιπτώσεων όσα γνωρίζουμε για τη δημοκρατία και την ελευθεροτυπία. Επισήμως ονομάζεται "νόμος περί ασφάλειας των πολιτών" όμως όλοι οι Ισπανοί πολίτες των γνωρίζουν ως "νόμο-φίμωτρο", καθώς φιμώνει την ελεύθερη διάδοση πληροφοριών. Μεταξύ άλλων απαγορεύει τη δημοσίευση στο διαδίκτυο φωτογραφιών αστυνομικών εν δράσει.
Η τέως συντηρητική κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι είναι υπεύθυνη για την καθιέρωση αυτού του ανελεύθερου νόμου. Ο νόμος-φίμωτρο αποτελούσε μια αντίδραση στις μαζικές διαδηλώσεις κατά της λιτότητας και της διαφθοράς στην Ισπανία. Ο τότε υπουργός Εσωτερικών Χορχέ Φερνάντες Ντίας υποστήριζε ότι η νομοθεσία αυτή "εγγυάται την ελευθερία και την κοινωνική ειρήνη".
Κι ο σημερινός πρωθυπουργός της Ισπανίας όμως δεν πάει πίσω παρά τις αμέτρητες υποσχέσεις που είχε δώσει στην προεκλογική του εκστρατεία περί κατάργησης ή ριζικής τροποποίησης του εν λόγω νόμου. Ο σοσιαλιστής Πέδρο Σάντσεθ και η κυβέρνησή του δεν έχουν υλοποιήσει ακόμα την υπόσχεσή τους. Σημαντική τροχοπέδη στην καθυστέρηση αυτή είναι η απουσία απαραίτητης πλειοψηφίας στο Κοινοβούλιο, καθώς επίσης και η αδυναμία οργανωμένης δράσης από κοινού με το εκ διαμέτρου διαφορετικών αντιλήψεων συντηρητικό κόμμα της αντιπολίτευσης. Πρόσφατα κατέβηκαν στους δρόμους και οι αστυνομικοί, διαδηλώνοντας την αντίθεσή τους στην κατάργηση του νόμου.
Το Δεκέμβριο του 2020 στην Γκραν Κανάρια ο νόμος-φίμωτρο οδήγησε σε πολύ σκοτεινά μονοπάτια την ελευθεροτυπία. Ο Χαβιέ Μπαουλούθ, ο πρώτος Ισπανός που έχει τιμηθεί με το φημισμένο δημοσιογραφικό βραβείο "Πούλιτζερ", έρχεται σε αντιπαράθεση με αστυνομικούς, επειδή αυτός από τη μία, θέλοντας να κάνει τη δουλειά του, επιχειρεί να απαθανατίσει με την κάμερά του τις ροές προσφύγων που έφθαναν στο νησί εκείνη τη στιγμή, ενώ από την άλλη οι αστυνομικοί, ακολουθώντας όσα υπαγορεύει ο νόμος-φίμωτρο τον τραβούν από το μπράτσο για να τον απομακρύνουν.
"Θέλω να δείξω στον κόσμο τι συμβαίνει. Αν δεν κάνω λάθος αυτή είναι η αποστολή μας σε αυτή την κοινωνία", λέει χαρακτηριστικά.
Ενάμιση χρόνος έχει περάσει αυτό το συμβάν και ο Χαβιέ Μπαουλούθ ενημερώνεται πως οφείλει να καταβάλει πρόστιμο ύψους σχεδόν 1.000 ευρώ για παράβαση του "νόμου περί ασφάλειας των πολιτών".
"Είναι σαν να σου κόβουν πρόστιμο για παράνομη στάθμευση», λέει. «Μόνο που εγώ δεν είμαι αυτοκίνητο, δεν είμαι μηχανή, είμαι πολίτης μίας δημοκρατικής χώρας και διεκδικώ τα δικαιώματά μου".
Λίγο νωρίτερα από το συμβάν στη Γκραν Κανάρια στα τέλη του 2020 οι ισπανικές αρχές είχαν διαλύσει προσφυγικό καταυλισμό στο νησί, στον οποίο χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες διέμεναν σε άθλιες συνθήκες.
"Μέχρι και 2.600 άνθρωποι συνωστίζονταν σε 3.000 τ.μ." λέει ο Ισπανός φωτο-ρεπόρτερ. "Αναγκάζονταν να κοιμηθούν στο πάτωμα, χωρίς ντους, με ελάχιστο νερό…".
Όπως κάθε σωστός δημοσιογράφος που σέβεται τον δεοντολογικό κανονισμό και τους πολίτες, έτσι και ο Χαβιέ Μπαουλούθ θεωρεί χρέος του να ενημερώσει την κοινή γνώμη για όλα αυτά. Στο σημείο αυτό όμως ο νόμος-φίμωτρο δεν του επιτρέπει καν να μιλήσει δημόσια για το υποτιθέμενο παράπτωμά του και το αναμενόμενο πρόστιμο.
Η ανελευθερία του -υποτίθεται- προστατευτικού αυτού νόμου επεκτείνεται και με το γεγονός πως υπό την ισχύ του το τεκμήριο της αθωότητας δεν αναγνωρίζεται, μιας και ό,τι πουν οι αστυνομικές αρχές είναι ευαγγέλιο για το νόμο-φίμωτρο.
Ο Χαβιέ Μπαουλούθ εναντιώνεται μαζί με χιλιάδες δημοσιογράφους, πολίτες και αστυνομικούς στο "ζυγό" του νόμου περί "ασφάλειας" των πολιτών, κατατάσσεται στους πολιτικά ανυπάκουους και αρνείται να πληρώσει το πρόστιμο, υπενθυμίζοντας σε κάθε του συνέντευξη τα όσα υποσχόταν ο πρωθυπουργός Σάντσεθ προεκλογικά.
"Διεκδικώ τα δικαιώματά μου και θα αγνοήσω τον νόμο, γιατί πολύ απλά δεν έχω καμία άλλη δυνατότητα" λέει ο Ισπανός φωτο-ρεπόρτερ. "Το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να δεσμεύσουν τον τραπεζικό λογαριασμό μου και να πάρουν από εκεί τα χρήματα, εάν βρουν χρήματα. Γιατί, όπως όλοι γνωρίζουμε, ως freelancer δημοσιογράφος κανείς δεν γίνεται πλούσιος…".
Ο νόμος-φίμωτρο δεν έχει επιβάλει πρόστιμα μόνο σε χιλιάδες δημοσιογράφους, αλλά και σε σχολιαστές σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, επεκτείνοντας την ισχύ του και στον κυβερνοχώρο, όπου εκατομμύρια πολίτες της ιβηρικής χώρας εκφράζουν τις απόψεις τους για πολιτικά γεγονότα. Έτσι ξεκινά μια διαφορετική συζήτηση περί ελευθερίας του λόγου κι όχι μόνο ελευθεροτυπίας.
Για να πέσεις στα νύχια αυτού του νόμου αρκεί μόνο μια δημοσίευση φωτογραφίας περιπολικού που έχει σταθμεύσει σε θέση αναπήρου. Μαζί, λοιπόν με την απουσία ελευθεροτυπίας και ελευθερίας λόγου, ο νόμος-φίμωτρο τραβάει στην άβυσσό του και την διάκριση των τριών εξουσιών.
Και εύλογα μπορεί να αναρωτηθεί κανείς. Υπάρχει άραγε έστω και ένα ελάχιστο δείγμα δημοκρατίας στην Ισπανία;
Αυτό ήταν για σήμερα! Μην ξεχάσεις να μοιραστείς μαζί μου τις δικές σου σκέψεις, είτε αφήνοντας ένα σχόλιο, είτε με προσωπικό μήνυμα, να κάνεις like και share, να βρεις το "Skepsis by Athanasia" στο Facebook και στο Instagram, να εγγραφείς στο newsletter, ή μην κάνεις και τίποτα βρε παιδί μου. Μου φτάνει που ήσουν εδώ! Γενικά είσαι ελεύθερος/η/ο να κάνεις ό,τι θέλεις!
Εγώ εδώ σε αποχαιρετώ! Τα λέμε σε ένα επόμενο άρθρο*. Μέχρι τότε να κάνεις τον κόσμο μας καλύτερο και να εκφράζεσαι ελεύθερα! Σε ευχαριστώ που ήσουν για μια ακόμα φορά στο "Skepsis by Athanasia"!
*Νέο άρθρο ανεβαίνει κάθε Τετάρτη, Παρασκευή & Κυριακή στις 15:00 (ώρα Ελλάδος)!
