- Μια ημέρα που τιμά στο έπακρο τη δικαιοσύνη, τη δημοκρατία και την πίστη στη δύναμη και την αξία του σωφρονισμού. -
"Θανατική ποινή είναι η ποινή που επιβάλλεται σε έναν εγκληματία από τις αρχές ενός κράτους, και έχει να κάνει με την αφαίρεση της ζωής αυτού.
Είναι η αυστηρότερη ποινή που μπορεί να επιβληθεί και συχνά ονομάζεται «η εσχάτη των ποινών»".
Πιστεύω βαθιά στη Δικαιοσύνη. Η πίστη μου σε αυτή είναι σχεδόν το ίδιο μεγάλη και ισχυρή με την πίστη μου στο Θεό. Είμαι βέβαιη πως αν ήμουν άθεη, θα πίστευα στη Δικαιοσύνη σαν να ήταν θρησκεία. Ο Νόμος για εμένα είναι η σημαντικότερη αρχή του κόσμου και δεν μπορώ να διανοηθώ την παράβαση όχι απλά κάποιου νόμου, αλλά κι ενός κανόνα δικαίου.
Κι αυτός είναι ο λόγος που αντιτίθεμαι στη θανατική ποινή ως δικαστική ποινή. Γιατί τί είναι άλλωστε η θανατική ποινή; Ένα έγκλημα. Μια ανθρωποκτονία. Από πρόθεση και προμελετημένη μάλιστα!
Ας δούμε όμως μερικά στοιχεία για την "εσχάτη των ποινών".
Στην αρχαία Αθήνα, η θανατική ποινή προβλεπόταν από τους νόμους του Δράκοντα. Οι συνηθέστεροι τρόποι θανάτωσης στην αρχαιότητα ήταν η σφαγή και ο αποκεφαλισμός.
Κατά την ρωμαϊκή εποχή διαδόθηκε σε όλη τη Μεσόγειο η μέθοδος της σταύρωσης και του κατασπαραγμού από θηρία.
Στον Μεσαίωνα και στην πρώιμη νεότερη Ευρώπη, μεταξύ άλλων, με θάνατο στην πυρά τιμωρούνταν όσοι θεωρούνταν αιρετικοί και οι κατηγορούμενοι για μαγεία, καθώς, σύμφωνα με τις αντιλήψεις της εποχής, η φωτιά θεωρούταν μέσο κάθαρσης.
Ο θάνατος δι' απαγχονισμού θεωρείτο εξευτελιστικός και προβλεπόταν για ληστές, σε αντίθεση με τον αποκεφαλισμό, που θεωρείτο ευγενής τρόπος θανάτου, κατάλληλος για αριστοκράτες.
Οι περισσότερες εκτελέσεις στην ιστορία, και ακόμη και σήμερα σε κάποιες χώρες, γίνονταν δημοσίως, ενώπιον πολλών θεατών, για παραδειγματισμό και για επίδειξη της δύναμης του κράτους.
Η πρώτη χώρα που κατήργησε τη θανατική ποινή ήταν η Βενεζουέλα το 1963!
Οι εκτελέσεις στην Πρώτη Ελληνική Δημοκρατία γίνονταν με τυφεκισμό (το λεγόμενο εκτελεστικό απόσπασμα), ωστόσο όταν η μοναρχία εισήγαγε τον ποινικό κώδικα το 1834, ο αποκεφαλισμός με γκιλοτίνα έγινε η μόνη μορφή εκτέλεσης.
Το 1847 οι δυσκολίες της διαθεσιμότητας της γκιλοτίνας σε κάθε εκτέλεση οδήγησαν την κυβέρνηση στον ορισμό του τυφεκισμού ως εναλλακτική μέθοδο εκτέλεσης.
Το 1929 ο τυφεκισμός αναγνωρίστηκε ως ο μόνος επίσημος τρόπος εκτέλεσης (η τελευταία εκτέλεση με γκιλοτίνα έγινε το 1913).
Στην Ελλάδα η τελευταία εκτέλεση μέχρι στιγμής έγινε στις 25 Αυγούστου 1972. Ο 27χρονος Βασίλης Λυμπέρης, ήταν το τελευταίο θύμα της θανατικής ποινής, όταν εκτελέστηκε με τυφεκισμό για την δολοφονία της γυναίκας, της πεθεράς και των δύο παιδιών του στην Κρήτη στο πεδίο βολών εφέδρων αξιωματικών.
Η θανατική ποινή καταργήθηκε σε περιόδους ειρήνης εκτός από το έγκλημα της εσχάτης προδοσίας σε περιόδους πολέμου σύμφωνα με το σύνταγμα του 1975.
Τον Δεκέμβριο του 1993, καταργήθηκε και η εξαίρεση της εσχάτης προδοσίας από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου (υπουργός Δικαιοσύνης Γεώργιος Κουβελάκης, νόμος 2172/1993, άρθρο 33, παράγραφος 1, ΦΕΚ Α΄ 207), κάτι που επιβεβαιώθηκε και στη συνταγματική αναθεώρηση του 2001.
Το 2004 η Ελλάδα κατήργησε τη θανατική ποινή για οποιοδήποτε έγκλημα.
Το 2002 καταργήθηκε και στην Κύπρο.
Όλα τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν πλέον καταργήσει την θανατική ποινή, αλλά συνεχίζει να εφαρμόζεται σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και πολλά κράτη του μουσουλμανικού κόσμου.
Στις ΗΠΑ πάντως, η θανατική ποινή χρησιμοποιείται από τις ομοσπονδιακές και τις στρατιωτικές αρχές, καθώς και από 28 πολιτείες, αριθμός που ολοένα και λιγοστεύει.
Υπάρχουν διάφορα είδη θανατικής ποινής, ανάλογα με τους νόμους των χωρών οι οποίες την εφαρμόζουν. Κάποια παραδείγματα είναι η θανατηφόρα ένεση, η ηλεκτρική καρέκλα, ο λιθοβολισμός και το εκτελεστικό απόσπασμα.
Σύμφωνα με τη Διεθνή Αμνηστία, από τα συνολικά 195 κράτη-μέλη του ΟΗΕ:
108 χώρες κατάργησαν εντελώς τη θανατική ποινή, (συμπεριλαμβανομένων των Νήσων Κουκ και του Νιούε)
7 κράτη τη διατηρούν, όμως μόνο για εξαιρετικές περιπτώσεις (π.χ. για εγκλήματα σε εμπόλεμες περιόδους)
26 χώρες διατηρούν νομοθεσία που επιτρέπει τη χρήση της θανατικής ποινής για εγκλήματα του κοινού ποινικού δικαίου, ωστόσο στα κράτη αυτά δεν έχει εφαρμοστεί η θανατική ποινή τουλάχιστον για τα τελευταία 14 χρόνια.
54 χώρες διατηρούν τη θανατική ποινή τόσο στη νομοθεσία τους όσο και στην πράξη.
Το 2021 το Καζακστάν, το Μαλάουι και η Σιέρα Λεόνε "αποτίναξαν" το "ζυγό" της θανατικής ποινής και είναι οι πιο πρόσφατες περιπτώσεις κρατών που συντάχθηκαν με την Δικαιοσύνη και τη Δημοκρατία.
Η θανατική ποινή είναι μια απάνθρωπη πρακτική, καθώς κάθε ανθρώπινη ζωή είναι σεβαστή και αναφαίρετη. Ναι, ακόμα και η ζωή ενός εγκληματία. Η Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων το γράφει ξεκάθαρα.
"Κάθε άτομο έχει δικαίωμα στη ζωή, την ελευθερία και την προσωπική του ασφάλεια". (Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου)
Ακόμα κι από θρησκευτικής απόψεως, ειδικότερα της Ορθοδοξίας, ο Θεός είναι ο Δημιουργός και μόνο Αυτός έχει το δικαίωμα να αφαιρεί ή να δημιουργεί μια ζωή.
Αλλά και για να πείσω κι όσους/ες δεν συντάσσονται με τη θρησκεία...
Αφού η αφαίρεση μιας ανθρώπινης ζωής είναι πράξη άδικη και αξιόποινη και το άτομο που τη διαπράττει θεωρείται εγκληματίας, γιατί η θανατική ποινή να μην είναι εξίσου μια πράξη άδικη και αξιόποινη και τα άτομα που δίνουν την εντολή της εκτέλεσής της να μην θεωρούνται εξίσου κι αυτά εγκληματίες; Τη ζωή ενός ανθρώπου αφαιρείς και στην πρώτη και στη δεύτερη περίπτωση.
Ο σωφρονισμός είναι κάτι που ο κόσμος μας πρέπει να αρχίσει να πιστεύει και να επενδύει σε αυτό. Πρέπει να ποντάρουμε στη δύναμη και την αξία του σωφρονισμού!
Αν μελετήσουμε λίγο καλύτερα τις πρακτικές πρόνοιας που ακολουθούν οι χώρες οι οποίες διατηρούν ακόμα τη θανατική ποινή, μπορούμε να καταλάβουμε το λόγο που δεν απαλλάσσονται από αυτή.
Ας δούμε, για παράδειγμα, την περίπτωση των ΗΠΑ. Το σωφρονιστικό τους σύστημα, αλλά και τα καταστήματα κράτησης, είναι παρατημένα στη μοίρα τους και ελάχιστες προσπάθειες γίνονται για την βελτίωσή τους.
Δεν μας προκαλεί και ιδιαίτερη έκπληξη αυτό, μιας και για ορισμένες πολιτείες της Αμερικής, οι εγκληματίες δεν χαίρουν καν νόμιμης συμπεριφοράς από τους ίδιους τους αστυνομικούς. Άλλους τους πατάνε το λαιμό μέχρι να πεθάνουν από ασφυξία, άλλους τους πυροβολούν εν ψυχρώ κι άλλους - ίσως λίγο πιο τυχερούς! - τους μεταφέρουν στο αστυνομικό τμήμα σε ημιλυπόθυμη κατάσταση εξαιτίας των τραυμάτων που τους έχουν προκαλέσει κατά τη σύλληψή τους.
Συνήθως οι αμερικάνικες σειρές και ταινίες δεν παρουσιάζουν τα πράγματα όπως είναι στην πραγματικότητα, αλλά όσον αφορά τις φυλακές τους και το σωφρονιστικό πρόγραμμα που ακολουθούν, ορισμένοι Αμερικάνοι δεν επιθυμούν να κρυφτούν. Είναι κάτι που πολλές φορές το διατυμπανίζουν και οι ίδιοι με περηφάνια για την αγριότητα και την απανθρωπιά που το χαρακτηρίζουν!
Πολλές είναι, λοιπόν, οι περιπτώσεις που έχει μεταφερθεί τόσο στη μεγάλη, όσο και στη μικρή οθόνη, η βαρβαρότητα των αμερικανικών καταστημάτων κράτησης σε όλο της το "μεγαλείο". Ένα παράδειγμα είναι η σειρά του Netflix "When They See Us", η οποία βασίζεται σε αληθινή ιστορία.
Αρκεί, λοιπόν, να δώσουμε προσοχή στον βαθμό που δίνει σημασία στην πρόνοια η εκάστοτε χώρα, για να καταλάβουμε το λόγο που είναι υπέρ της θανατικής ποινής. Γιατί αυτό; Γιατί αν ένα κράτος δίνει βάση πρώτα στην πρόληψη, έπειτα στη δημοκρατική καταστολή των εγκλημάτων και τέλος στο σωστό σωφρονισμό, αυτόν που σέβεται κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, τότε αυτό σημαίνει πως το εν λόγω κράτος είναι δίκαιο και δημοκρατικό, είναι ένα κράτος πρόνοιας, ένα κράτος που βάζει πάνω από όλα τον Άνθρωπο!
Στις χώρες όπου η θανατική ποινή εφαρμόζεται αποδεικνύεται η ανικανότητα του συστήματος για την πρόληψη εγκληματικών πράξεων καθώς και για τη μελλοντική επανένταξη στην κοινωνία εκείνων που τις πραγματοποιούν.
Με λίγα λόγια και για να το πούμε πιο λαϊκά, αν ένα κράτος διατηρεί τη θανατική ποινή, δεν έχει πίστη στη Δικαιοσύνη και θέλει να "ξεμπερδεύει" με τα "αποβράσματα" της φύσης χωρίς να δαπανήσει χρήματα για τον σωφρονισμό και την επανένταξή τους, αλλά ούτε και να "σκάσει" ιδιαίτερα και να "χάσει τη βολή" του για χάρη της πρόληψης και των δημοκρατικών πρακτικών.
Με έναν πυροβολισμό ξεμπερδεύει μια και καλή, σωστά; Και κρατάει και τους υπόλοιπους εν δυνάμει εγκληματίες σε καταστολή από το φόβο για το εκτελεστικό απόσπασμα, σωστά;
Πόσο δημοκρατικό μπορεί όμως να είναι ένα τέτοιο κράτος; Πόσο κράτος πρόνοιας είναι; Πόσο μπορεί να ενδιαφέρεται για τον Άνθρωπο και τη Δικαιοσύνη;
Κι εμείς ως κοινωνία πόσο άνθρωποι είμαστε αν επιτρέπουμε τέτοιες πρακτικές να συνεχίζονται; Πόσο δημοκρατικοί; Πόσο δίκαιοι; Πόση αγάπη μπορεί να έχουμε μέσα μας για τον συνάνθρωπο; Πόσο Χριστιανοί είμαστε, για να προσθέσουμε και το θρησκευτικό αίσθημα;
Πόσο μπορεί η θανατική ποινή να ισχύει στον 21ο αιώνα, τώρα που η μόρφωση καλπάζει, τα πνεύματα έχουν ξυπνήσει και ο κόσμος έχει εξελιχθεί;
Η απάντηση σε όλα αυτά τα ερωτήματα είναι "καθόλου". Η θανατική ποινή δεν αρμόζει στο μέλλον και δεν έπρεπε να αρμόζει ούτε στο παρόν. Έχει έρθει η ώρα να την αφήσουμε στο παρελθόν, εκεί όπου της ταιριάζει να είναι!
Βιβλιογραφία:
Στήλη "#internationalday": Οι Παγκόσμιες Ημέρες είναι η αφορμή να γιορτάζουμε όλα όσα αξίζουν να γιορτάζονται σε ολόκληρο τον κόσμο, κάθε ημέρα.
Αυτό ήταν για σήμερα! Μην ξεχάσεις να μοιραστείς μαζί μου τις δικές σου σκέψεις, είτε αφήνοντας ένα σχόλιο, είτε με προσωπικό μήνυμα, να κάνεις like και share, να βρεις το "Skepsis by Athanasia" στο Facebook και στο Instagram, να εγγραφείς στο newsletter, ή μην κάνεις και τίποτα βρε παιδί μου. Μου φτάνει που ήσουν εδώ! Γενικά είσαι ελεύθερος/η/ο να κάνεις ό,τι θέλεις!
Εγώ εδώ σε αποχαιρετώ! Τα λέμε σε ένα επόμενο άρθρο*. Μέχρι τότε να κάνεις τον κόσμο μας καλύτερο και να εκφράζεσαι ελεύθερα! Σε ευχαριστώ που ήσουν για μια ακόμα φορά στο "Skepsis by Athanasia"!
*Νέο άρθρο ανεβαίνει κάθε Τετάρτη & Κυριακή στις 15:00 (GMT+3)!
Comments